Helal ve haramlar > Neleri yiyip içebiliriz > Kişiye göre haram helal değişir mi?

Kişiye göre haram helal değişir mi?



Sual: Bazı
gıdaların, zarar verenlere, alerji yapanlara haram, zarar vermeyenlere
mubah olduğunu bildiriyorsunuz. Hiç kişiye göre haram helal değişir mi?
Birisine haram olan şey, birisine helal olur mu?
CEVAP
İstisnalar çoktur. Birisine helal olan şey ötekine haram olabilir. İşte vesikaları:
1- Zengine
zekat farz iken, fakire farz değildir. Hac da, herkese farz değildir.
Kurban kesmede de fakir zengin ayrımı vardır. Sadaka-i fıtır da
böyledir. (Dürer)
Demek ki birine farz olan ibadet, bir başkasına farz olmuyor.

2- Ayakta namaz kılmak [kıyam] farzdır. Ama hastalara farz değildir. (Cevhere)
Demek ki birine farz olan bir husus, bir başkasına farz olmayabiliyor.

3- Vakit girmeyince namaz farz olmaz. Kutuplara yakın yerlerde yatsı ve sabah namazı farz olmuyor. Kılınması iyi olur. (Tahtavi)
Demek ki her emir herkes için değildir.

4- Abdestin farzı dörttür. Ayakları olmayan için üçtür. (Halebi)
Demek ki abdestin farzı bile sağlama sakata göre değişiyor.

5- Dört rekatlı farzları, dört rekat olarak kılmak farzdır. Ama seferi olanlara farz değildir. Hatta iki rekat kılması vacibdir. (İbni Abidin)

6- Hür
kadın için, el yüz hariç, vücudunun tamamını kapatması farz, açması
haram iken, cariye için öyle değildir. Cariye, başını kollarını hatta
dizden aşağısını da açabilir. (Hindiyye)

7- Kendi kardeşiyle evlenmek haram iken, başkaları ile evlenmek haram değildir. (Bahrür-raık)

8- Zenginlerin dilenmesi, hatta zekat alması haramdır. Fakat bunun istisnaları da vardır. Mesela hadis-i şerifte buyuruluyor ki:
(İlim öğrenmekte olanın 40 yıllık nafakası olsa da, böyle zengin talebeye zekat vermek caizdir.) [Redd-ül muhtar]
Demek ki zengin birine haram olan şey, başka bir zengine helal olabiliyor.

9- Leş ve şarap haramdır. Açlıktan ve susuzluktan ölecek olanlara haram değildir. (Bezzaziyye)

10-
Bazı ilaçlar, mesela penicilin, bazısına alerji yapar, ölümüne sebep
olabilir. Kendisine alerji yapan ilaçları kullanmak haram olur. Ama bu
ilaçlar başkalarına haram olmaz. (Berika)

İlaçlarda
olduğu gibi, gıdalarda, sebzelerde ve otlarda da alerji yapanlar
vardır. Organlarında zafiyet olanlara zarar verenler, sağlam olanlara
zarar vermezler. Bazı kimselere balık eti, süt, yumurta, biber,
patlıcan, çilek gibi gıdalar zarar verir. Bunlar, yalnız zarar
verenlere haram veya mekruh olur. Zarar vermeyenlere ise mubahtır.
Afyon ve diğer zehirli otların alınan çok miktarları haramdır, fakat az
miktarlarını ilaç olarak kullanmak caizdir. (Hadika, Zevacir)

(Çaydaki
tein ile, kahvedeki kafein aynı maddedir. Çayda %2,5, kahvede ise %1,3
oranında kafein bulunur. Kafein, zihni açar, kan dolaşımını artırır,
vücuda sıcaklık verir, yorgunluğu giderir, sindirimi kolaylaştırır.
Fazlası sinir sistemi üzerinde etki yapar. Kalb hastalıklarında,
sinirleri zayıf insanlarda ve çocuklarda az miktar kahve bile fena etki
yapabilir.) [Gıda Kimyası s. 658]

Tıp kitapları aynen
İslam âlimleri gibi bildirmektedir. Yani bir şey mesela kafein, tein,
nikotin gibi şeyler kimilerine zarar veriyor, kimilerine vermiyor.
Zarar verenlere elbette haramdır. Ama zarar vermeyenlere haram demek
dini değiştirmek olur.

Tütün de zarar vermeyen kimselere mubahtır. (El-ukudüddürriyye)

Şeker sigara kadar zararlıdır
Sual:
Sigaranın zararlarını bildiren bilim adamları, şimdi de şekerin
zararlarını saymakla bitiremiyorlar. British Medical Journal’da
yayınlanan bilimsel bir makalede, şekerin yüze yakın zararı sayılarak,
(Şeker, sigara kadar tehlikeli olup, uyuşturucu sınıfına sokmak
gerekir) deniyor. Bu kadar çok zararı olan şekeri yemek de haram olmaz
mı?
CEVAP
Şeker de, diğer zararlı gıdalar gibi, herkese
aynı ölçüde tesir etmez. Şeker hastasına zararı olursa da, diğerlerine,
ihtiyaç kadar alınınca zararı olmaz. Her şeyin çoğu zararlı olduğu
gibi, şekerin de çoğu zararlı olabilir. Şeker hastasına da, hasta
olmayana da, zarar vermeyen miktarda şeker haram olmaz.