Helal ve haramlar > Neleri yiyip içebiliriz > Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar

Eti yenen ve yenmeyen hayvanlar



Sual: Eti yenen ve yenmeyen hayvanları, liste halinde bildirebilir misiniz?
CEVAP
Karada yaşayan hayvanlar ve kuşlar için, hadis-i şerifte şöyle bildirilmiştir:
(Köpek dişi olan yırtıcı hayvanlar ve pençesiyle avlanan kuşlar yenmez.) [Müslim]

Eti yenmeyen kara hayvanları:
Domuz,
kurt, ayı, aslan, kaplan, pars, leopar, panda, panter, çita, jaguar,
puma, sincap, samur, sansar, kokarca, goril, maymun türleri [şempanze,
babun, gibon, orangutan], sırtlan, fil, köpek, kedi, kunduz, porsuk,
vaşak, çakal, tilki, gelincik gibi, avını köpek dişiyle yakalayan
yırtıcı hayvanlar yenmez. [Şafii’de tilki, sırtlan, samur, sincap ve
gelincik yenir.]

Eti yenen kara hayvanları:
Zürafa,
kanguru, tavşan yenir. Eti yenen davar [koyun, keçi], sığır [manda,
inek, boğa], deve gibi evcil hayvanların, yabani olanları da yenir.
Mesela buffalo, bizon yabani sığırdır. Lama yabani devedir. Yani bunlar
yenir. Keçinin yabanisi sayılan dağ keçisi, geyik, ceylan, antilop
yenir. Yabani koyunlar da yenir. Evcil at, tenzihen mekruhtur. Midilli,
bir at türüdür. At eti, Şafii ve Hanbeli’de helal, Maliki’de haramdır.
Yabani atlar yenir. Evcil eşek yenmez. Yabani eşek denilen zebra yenir.

Eti yenmeyen kuşlar:
Avını
pençesiyle yakalayan ve leş yiyen, çaylak, kartal, kerkenez, kuzgun,
akbaba, leş kargası, yarasa, atmaca, şahin, martı, leylek, flamingo,
egret, kelaynak gibi kuşlar yenmez.

Haşaratlar da yenmez:
Haşarat,
yani toprak içinde yuvası olan küçük hayvanlar, helal değildir. Fare,
akrep, yılan çeşitleri, kertenkele, timsah, kene, semender, kurbağa,
kaplumbağa, salyangoz, arı, sivrisinek, karasinek, köstebek, kirpi,
tahtakurusu, bit, pire gibi haşarat yenmez. [Şafii ve Maliki’de, kirpi
ve kertenkele yenir.]

Eti yenen kuşlar:
İğrenç olmayan, leş yemeyen, avını pençesiyle yakalamayan kuşlar yenir.

Saksağan,
kumru, bülbül, kanarya, muhabbet kuşu, keklik, sülün, bağırtlan kuşu,
güvercin, bıldırcın, tarla kargası, tavus, kırlangıç, baykuş, papağan,
turna, saka kuşu, çalı kuşu, ispinoz, serçe ve sığırcık gibi kuşlar
helaldir. Hüthüt [ibibik] mekruhtur. [Martı Hanefi ve Hanbelî’de
yenmez. Maliki’de martı ve balıkçıl yenir. Şafii’de kırlangıç, tavus,
hüthüt, papağan yenmez. Martı, balıkçıl gibi deniz kuşları yenir.]

Eti
yenen kümes hayvanlarının yabanileri sayılan karatavuk, yabani ördek,
yabani kaz, kuğu gibiler yenir. Hindinin yabanisi sayılan deve kuşu
yenir.

Deniz hayvanları:
Hanefi hariç diğer üç mezhepte, deniz ürünlerinin hepsi yenir.
Hanefi’de
balık şeklinde olmayan hiçbir deniz ürünü yenmez. Mesela, ahtapot,
kalamar, mürekkep balığı, denizhınzırı, denizatı, denizaygırı,
denizanası, denizayısı gibi hayvanlar ve yengeç, midye, istiridye,
ıstakoz, kerevit, karides, deniz salyangozu gibi deniz haşaratı yenmez.
Somon, kalkan, yunus, köpek balığı ve yılan balığı yenir.
Necaset yiyen hayvan
Sual: Necaset yemiş olan hayvanı yemek caiz midir?
CEVAP
Tezek ve başka necis şeyleri yiyen hayvanın eti kokarsa yemesi mekruhtur. Temiz şeyle beslenip, pis kokusu kalmazsa caiz olur.

Necaset
yemiş olan tavuk, koyun ve sığırı hemen kesip yemek mekruhtur. Tavuğu
3, koyunu 4, sığır ve deveyi 10 gün hapsetmek, yani necaset yedirmeyip
temiz gıdayla beslemek gerekir. Şafii’deyse deve 40, sığır 30, koyun 7,
tavuk 3 gün hapsedilir.

Nereleri yenmez?
Sual: Eti yenen hayvanların yenmeyen yerleri nelerdir?
CEVAP
Eti
yenen her hayvanın 7 yeri yenmez. Bunlar, akan kan, idrar aleti,
hayaları [koç yumurtası], bezleri [guddeleri], safra kesesi, dişi
hayvanın önü ve idrar kesesidir.

Kesmeden öldürülenler
Sual: Kesmeden öldürülen hayvanlar yenir mi?
CEVAP
Kesmeyip
de, bir yerine bıçak saplayarak, alnına vurarak veya boğarak veya
ilaçlayarak, elektrikleyerek öldürülen kara hayvanları, leş olur.
Bunları yemek haram olur.

Hayvandan çıkanlar
Sual: Ölen hayvandan çıkarılan peynir mayası ve süt temiz midir?
CEVAP
Yalnız
süt emip başka bir şey yememiş olan küçük kuzuların öldükten sonra
karınlarından çıkarılan peynir mayaları temizdir. Koyun, sığır gibi
ölmüş hayvanların memelerinden çıkan sütler de temizdir.

Hayat alameti varsa
Sual: Diri olup olmadığı belli olmayan hayvan boğazlanırsa yenir mi?
CEVAP
Hasta
veya bayıltılan bir hayvan, diri olup olmadığı bilinmiyorsa,
boğazlanırken hareket ederse veya diri hayvandaki gibi kan çıkarsa
yenir. Çünkü bunlar hayat alametidir. Hayat alameti yoksa yenmez.

Salam ve jambon
Sual: Salam ve jambon yemek caiz mi?
CEVAP
Avrupa’da
genel olarak salam, domuz etinden yapılır. İnek etinden de yapılanı
vardır. Türkiye’de inek etinden yapılıyor. Jambon, Fransızca domuz
sucuğu, domuz pastırması demektir. Fakat Türkiye’de inek etinden
yapılıyorsa, yenmesinde mahzur olmaz. Sırf isminden dolayı bir gıdaya
haram denmez.

Hayvana tecavüz
Sual: Çoban tarafından tecavüze uğrayan keçi kesilirse, etini yemek caiz olur mu?
CEVAP
Evet, caizdir. (S. Ebediyye)

İhtiyaç halinde mezhep taklidi
Sual: İhtiyaç olunca diğer mezhepleri taklit ederek deniz haşaratı yenir mi?
CEVAP
Mezheplerdeki
farklı hükümlerin rahmet olduğu hadis-i şerifle bildirilmiştir. Zaruret
veya ihtiyaç olunca, başka mezhep taklit edilerek, o mezhepteki helal
olan bir hayvan yenir. Mesela kirpi etinin ekzama, kaşıntı, sedef,
baras gibi deri hastalıklarına ve gelincik denilen fil hastalığına iyi
geldiği Hayat-ül hayvan kitabında yazılıdır. Hanefi ve Hanbeli
mezhebinde kirpi eti yemek haramdır. Şafii ve Maliki mezhebinde
caizdir. Tesirli başka mubah bir ilaç yoksa, hastanın, bu iki mezhepten
birini taklit ederek kirpi eti yemesi caiz olur. Kirpinin başını
besmeleyle kesmek gerekir. Kirpi insanların yanında başını gizler, suya
konunca başını çıkarır. Böylece başını kesmek kolay olur.

Aç
kalıp kendi mezhebine göre helal olan yiyecek bulamayan kimse, başka
mezhepte helal olan bir yiyeceği yer. Hiçbir mezhepte de çare
bulamazsa, ölmeyecek kadar haram olan gıdadan yiyip içmesi caiz olur. (Hadika)

Başka mezhebi gözetmek
Sual:
Kendi mezhebinde caiz; fakat başka mezhepte haram olan bir şeyi yememek
evla değil midir? Mesela tilki eti Şafii’de helal, Hanefi’de haramdır.
Şafiilerin de yememesi uygun olmaz mı?
CEVAP
Elbette diğer mezhepleri de gözetmek müstehab olur, iyi olur. Mesela Şafiiler deniz haşaratı yemese iyi olur.

Şafii’de
kadına dokunmak abdesti bozar. Hanefiler de kadına dokununca abdest
almaları müstehab olur, iyi olur. Almasalar da caiz; ama öteki hak
mezheplere de uymak müstehab olur.

Yenmeyen hayvanlar
Sual: Bazıları, (Köpek,
yılan, kartal gibi bütün hayvanlar helaldir. Domuzdan başka hiçbir
hayvan haram değildir. Domuzun da yağı, derisi ve gerisi helaldir.
Hiçbir hadise inanılmaz) diyorlar. Peygamber efendimiz 23 yıl dini
tebliğ etmedi mi? 23 yıl içinde neyin haram, neyin helal olduğunu
bildirmedi mi? Köpeğin helal olduğunu bildiren hiçbir kitap var mıdır?
Bunlar Peygamber efendimizin bildirdiklerine niye inanmıyorlar?
CEVAP
Bir
hayvan leşse, eti pis, yağı ve kanı temiz olmaz. Kur’an-ı kerimde
açıkça yazmıyor diye domuzun pisliğine helal denir mi hiç?

Bunların hadis-i şeriflere inanmamalarının birkaç sebebi olabilir:

1-
Resulullahın yalan veya yanlış söyleyeceğini sanmış olabilirler.
Peygamber efendimizin doğru, emin olduğu birçok âyet-i kerimeyle
bildiriliyor. Hâşâ Allahü teâlânın helal ettiklerine haram demiş
olsaydı, Allahü teâlâ müdahale etmez miydi? İşte bir âyet-i kerime
meali:
(Eğer o [Peygamber] bize atfen, bazı sözler
uydursaydı, biz onu kıskıvrak yakalayıp can damarını koparır, helak
ederdik, hiçbiriniz de buna engel olamazdınız.) [Hakka 44–47]

Demek
ki, Peygamber efendimizin Kur’an-ı kerime aykırı bir şey söylemediği,
bu âyet-i kerimeyle de sabittir. Şu halde, Resulullah efendimizin haram
ettiği her şey Kur’ana uygundur.Ona uymak Kur’ana uymak olur. Birkaç âyet-i kerime meali:

(İhtilaflı bir işin hükmünü öğrenmek için Kur'ana ve Sünnete bakın!) [Nisa 59]

(İhtilaflı şeyleri insanlara açıklayasın diye bu Kitabı sana indirdik.) [Nahl 44, 64]

(Resulüme uyun ki, doğru yolu bulun!) [Araf 158, Nur 54]

(Resule itaat eden, Allah’a itaat etmiş olur.) [Nisa 80]

(O nebi, güzel şeyleri helal, çirkin şeyleri haram kılar.) [Araf 157]

2-
Eshab-ı kiramın yalan söylediğini sanıyorlardır. Eshab-ı kiram
Tevrat’ta, İncil’de ve Kur’an-ı kerimde övülmüş, her birinin Cennetlik
olduğu açıkça bildirilmiştir. Bir âyet-i kerime meali şöyledir:
(Mekke’nin
fethinden önce Allah için mal verip savaşanlar, daha sonra mal verip
savaşanlarla eşit değildir. Onların derecesi, sonradan Allah yolunda
harcayıp savaşanlardan daha yüksektir. Fakat Allah hepsine de en güzel
olanı [Cenneti] vaad etti.) [Hadid 10]

Âyet-i kerimede, sapıklara fırsat vermemek için, ve küllen vaadallahü hüsna buyuruluyor. Yani Allah her birine Cenneti söz vermiştir buyuruluyor.
Fazilet bakımından, Mekke’nin fethinden önce Müslüman olanlar, daha
sonra Müslüman olanlardan elbette üstündür. Ama hepsi de Cennetliktir.

Hepsinin Cennetlik olduğuna dair başka bir âyet-i kerime meali:
(Muhacirlerin ve Ensarın [Muhacir eshaba yardım edenlerin]
önce gelenlerinden ve bunların yolunda gidenlerden Allah razıdır ve
bunlar da, Allah’tan razıdır. Allah bunlar için, altından ırmaklar akan
Cennetler hazırladı. Bunlar Cennetlerde sonsuz olarak kalacaklardır.) [Tevbe 100]

3-
Resulullah da, Eshab da doğru söyledi. Ama hadis âlimleri yalan
söylemiş sanabilirler. Âlimlere itimat etmemizi Allahü teâlâ
bildiriyor. (Bilmiyorsanız âlimlere sorun) buyuruyor. (Nahl 43)

Peygamber efendimiz de buyuruyor ki:

(Âlimlere tâbi olun.) [Deylemi]

(Âlimler, Peygamberlerin vârisleridir.) [Tirmizi]

(Âlimler rehberdir.) [İ.Neccar]

Bu
iddia sahipleri başka dinden olabilirler. Müslümanmış gibi gözüküp
müslümanların itikadlarını bozmak istiyorlardır. Geriye, başka ihtimal
kalmadı zaten.