Resimde perspektif (RAKURSİ)
Doğadaki varlıklar, bize yakınsa gerçek ölçüleri ve renkleri ile
görünür. Bizden uzaklaştıkça küçülüyor ve renkleri de soluyar hissini
verir. İşte gözümüzün bu görüş hissini resimde çizgi ve renk olarak
göstermek işine perspektif diyoruz.
Perspektif, çizgi perspektifi ve renk perspektifi diye ikiye ayrılır.
Yakın olan şekiller uzakta olanlardan daha büyük ve belirli gözükürler.
Perspektif konusunu öğrenebilmek için önce bazı tanımları bilmek
gerekir. Ufuk çizgisi Göz hizasından geçtiği tasarlanan yatay çizgidir.
Oturduğumuzda ufuk çizgisi alçalır; ayağa kalktığmızda ya da yüksek bir
yere Çıktığımızda da yükselir. Gökle denizin birleşmiş gibi göründüğü
çizgi, ufuk çizgisidir. Düz bir ovada da görünüş aynıdır
* Ufuk düzlemi:
Göz hizasından geçtiği tasarlanan ve yer kabuğuna paralel olan
düzlemdir.
* Görme noktası (esas nokta):
Ufuk çizgisinin üzerinde ve gözün tam karşısındaki noktadır. Bu nokta
resim yapanla birlikte hareket eder ve tam karşımızda bulunur. Rayların
ufuk hattında birleştiği nokta böyledir.
Karşıdan görünen çizgiler uç noktaları gözümüzden aynı uzaklıkta olan
çizgilerdir. Dikey, eğik, yatay olabilir. Daima oldukları gibi
çizilirler. Gözden uzaklaştıkça küçülüyorlarmış gibi görünürler.
Kaçan çizgiler uç noktaları gözümüzden aynı uzaklıkta bulunmayan
çizgilerdir. Bunlar oldukları gibi değil, göründükleri gibi çizilir.
Kaçan çizgiler, ufuk çizgisinin altında iseler, gözden uzaklaştıkça
alçalıyor gibi görünürler.
Kaçış noktaları:
Kaçan çizgiler, gözden uzaklaştıkça birleşiyorlarmış gibi göründüğü
noktalara denir.
*Renk perspektifi*
renklerin birbirleriyle olan yakınlık - uzaklık ilişkisini irdeler. sarı
kırmızı - mavi yeşil ilişkisinde , kırmızı ve sarının ön plana çıkması ,
yeşil ve mavinin arkada daha uzaktaymış hissi uyanıdırması , bir göz
yanılsamasıdır. bu teknikleri kullanarak ressamlar vermek istediklerini
etkiyi rahatça yakalayabilirler. örneğin barok ressamları gölge - ışık
etkisi ile ön plana almak istedikleri , ilgiyi çekmek istediği nesneye
sıcak renklerle ışıltı vererek öne çıkarırlar. 19. yy 'da modern
sanatlarsa ise ekspresyonist ve foviztler renk perspektifini kullanarak
hacimlendirmeye girişmişlerdir.